Hymn to Talisay

HYMN TO TALISAY                                          
An English translation                                                      
By Edwin D. Bael                                                    

From Dapitan’s beach and shore of sand                      

and the craggy rocks on mountain high            
are your throne, O sacred sanctuary!                             

where I passed my tender childhood times.               

In your valley gilded with blooms grand,                      

and shade and fruiting trees growing nigh;                  
our fully formed minds there do tarry,             

with our own body and soul betimes.                

We are children who, though born quite late,             

have souls with vigorous character;                               

strong men we shall be in the future                             

who’ll know how to guard their families.                     

Children who, none can intimidate:                              

not waves, nor hurricane, nor thunder;            

with speedy arm and serene feature,                              
we can fight when in difficulties.                                    

Our games stir up and scramble the sand,                    
caves and shrubs we scrutinize in time,            

on big solid rocks our houses stand,                              
our arms reach anywhere, anytime.                               

There is no darkness, no pitchblack night,                   

nor fierce storm or typhoon that we dread;                  
and should Satan himself come to sight,                      

he shall be captured alive or dead.                                  

The people call us Talisaynon:                             

great soul in less large constitution,                              
that in Dapitan and its region                                          
Talisay has no competition.                                             

Our pond or lake has no contender;                               

our dive is a very deep abyss;                               

rowing, the world has no outrigger                                
that instantly can pass us with wiss.                              

We study exact science challenges                                    

and the history of our country;                           

we talk in three and four languages,                              

and make both faith and reason agree.              

Our arms wield with skill and fine accord                    
the knife, the pen, the gardening hoe,                           

the pickaxe, the rifle and the sword -                             

companion of the strong fellow.                          

Live, live, Talisay rich with verdure!                              

In chorus all our voices thee praise:                               

bright star, precious and valued treasure,                     

of childhood's true learning and solace.            

In fights and struggles awaiting man,                
subject to sorrow, grief and unease                                
your mem’ry shall be his talisman;                                
in the sepulcher, your name, his peace.             

CHORUS:       
Hail, Talisay! Firm and persistent,
always forward, you shall prosper.
You, triumphant, all element -
sea, land and air: you shall master!
                                                           

HIMNO Á TALISAY                               
por José Rizal y Alonso                             
(Original text in Spanish, Dapitan, 13 October 1895)                          

De Dapitan la playa arenosa                                 

y las rocas del monte encumbrado                     
son tu trono, ¡oh asilo sagrado!               
donde paso mi tierna niñez.                                 

En tu valle que esmaltan las flores                     
y sombrea frutal arboleda,                                   

nuestra mente formada se queda,                      

con el cuerpo nuestro el alma la vez.                  

Somos niños, pues tarde nacimos,                      
mas el alma tenemos lozana,                               

y hombres fuertes serémos mañana                  

que sabrán sus familias guardar.                        

Somos niños que nada intimida             
ni las olas, ni el baguio, ni el trueno;                 
pronto el brazo y el rostro sereno                       

en el trance sabrémos luchar.                              

Nuestros juegos la arena revuelven;                  
recorremos los antros, las breñas;                      

nuestras casas están sobre peñas,                       
nuestras armas alcanzan doquier.                      

No hay tinieblas, no hay noches oscuras           

que temamos, ni fiera tormenta,                    
y si el mismo Luzbel se presenta,                        

muerto ó vivo cogido ha de ser.               

Talisaynon nos llama la gente,                            
alma grande en un cuerpo chiquito,                   

que en Dapitan y en todo el distrito,                  

no ha tenido Talisay su par.                                 

Nuestro estanque no tiene rivales,                     

nuestro salto es abismo profundo,                     

y remando no hay banka en el mundo  

que un momento nos pueda pasar.                     

Los problemas de ciencias exactas,                     

de la patria la historia estudiamos,                     
tres y cuatro lenguajes hablamos                       

acordando la fe y la razón.                                    

Nuestros brazos manejan á un tiempo  

el cuchillo, la pluma, la azada,                 

la piqueta, el fusil y la espada,                  

compañero del fuerte varón.                                

¡Vive, vive, frondoso Talisay!                   

Nuestras voces te ensalcen á coro,                      
clara estrella, preciado tesoro,                 

de la infancia doctrina y solaz.                 

En las luchas que aguardan al hombre,
á pesares y duelos sujeto,                          

tu memoria sera su amuleto,                              

y en la tumba tu nombre, su paz.                        

CORO:                                                           
¡Salve, Talisay! Firme y constante, 
siempre adelante, tú marcharás. 
¡Tú, victorioso, todo elemento,   
mar, tierra y viento, dominarás!                                

                                        

HIMNO  SA TALISAY

Isinalin sa Filipino/Tagalo

ni Edwin D. Bael

Mula mabuhanging dalampasigan ng Dapitan
at sa matayog na bundok na may malalaking bato     

ang siyang trono ninyo, o sagrado santuario!

saan lumipas ang aking maagang kabataan.

Sa inyong libis na, ng mga bulaklak, ay pinalamutian

mga punong pang-prutas at pang-palilim gayon man,

ang maysangkap nang kaisipan namin ay nagpapa-iwan,

kasama ang aming katawan at kaluluwa, minsanan.

Mga bata kaming ang pagkasilang naantala man,

may kaluluwa’t isip na taglay kalusugan, kalakasan

at magiging mga taong malakas kami kinabukasan

na marunong magbantay sa kanilang mga angkan.

Mga bata na walang makapagpatakot anuman,
mga alon, bagyo at unos o matinding kulog man;

may mabibilis na bisig at mukhang may kapayapaan,
kung magkagipitan, marunong kaming lumaban.

Mga laro namin nagpapakalikot sa mga buhangin;

sinusuri’t sinisiyasat namin mga yungib at palumpong;
mga bahay namin sa malalaking bato’y nakatuntong,

maka-aabot saanman, kailanman, mga sandata namin.

Walang kadiliman, walang gabi na sa itim sukdulan,

na aming kinatatakutan, o bagyong napakalakas,

at kung si Luciper mismo ay lumitaw, lumabas,
siya’y mahuhuli maging buhay o patay man.

Talisaynon, ang tawag sa amin ng katauhan,

maharlikang kaluluwa sa katawang di-kalakhan,

na sa Dapitan at sa buong lawak ng distrito,

ang Talisay di nagkaroon ng kanyang kapareho.

Walang kapangagaw ang aming lawa,
ubod ng lalim ang aming sisid-talunan,
at sa pagsasagwan, ang daigdig walang bangka
na sa iglap ay sa amin makalampas, makadaan.

Mga problema ng mga tumpak na agham,
at kasaysayan ng bayan, aming ina-alam,

sinasalita namin tatlo at apat na mga wika,

pinagkakasundo pananalig at lohika.

Mga bisig namin sanay at bihasa sa paghawak
ng talim-balisong, pluma-panulat, asarol-asada,

piko-palakol, sandatang pumuputok, at ispada-tabak,
na ng lalaking matipuno’t malakas, ay siyang kasama.

Mabuhay, mabuhay, Talisay: madahon at luntian!

sa koro ng mga boses namin ikaw ay pinag-papurihan:

bituing maliwanag, kayamanang mahalaga,
tutoong kaalaman at kandungan sa pagkabata.

Sa mga paghahamok na sa tao ay nalalaan,

na sinasamahan ng kalungkutan at pagdurusa,

alaala mo ay magiging kanyang agimat at mutya,
at sa libingan, pangalan mo, kanyang kapayapaan.

KORO:

Maligtas ka, Talisay! Matatag at matiyaga,

palaging pasulong, ikaw ay giginhawa.

Ikaw, matagumpay, lahat ng mga elemento
dagat, lupa at hangin, ay mapapasunod mo!

HIMNO SA TALISAY

Gihubad sa Binisaya/Sugbuanon

Ni Edwin D. Bael

Gikan sa Dapitanong baybayon nga balasnon
ug sa habog nga bukid nga may dagkong bato

maoy imong trono, o sagradong asilo!
hain mi-agi ang akong sayong kabatan-on.

Sa imong walog nga sa mga bulak gipa-anyag,
ug mga bungahoy ug kahoy kalandong naghatag,

magpabilin ang among mga panglantaw nga hinog,
usahay, ug ang among mga lawas or kalag, kuyog.

Mga bata kaming bisan paghimugso nalangan
among mga espiritu lig-on ug kabaskog aduna;
ug ugma, mahimo kaming mga lalaking kusgan
nga kahibalo mopanalipod sa banay ug kagupa.

Mga batang way makapahadlok o makapakurog:
dili mga balod, dili mga unos, ug dili dalugdog;
may mga abtik nga bukton ug malinawong dagway,

kung magkalisod, kahibalo ming makig-away.

Among mga dula sa mga balas nagpa-alintabo,

ginasurik-surik namo mga langob, mga kalibonan;
mga balay namo nakaugbok sa mga dagkong bato,

tanang lugar, tanang oras, sa among armas ma-abtan.

Walay kangitngit, walay gabi-ing dulom kaayo,
walay  bangis nga unos, nga among gikahadlukan;

ug kung mopakita, mopatim-aw, si Luciper mismo,
buhi o patay, segurado siyang masikop, madakpan.

Talisaynon ang tawag kanamo sa mga tawo,
dagkong diwa sa di kaayo dagkong mga lawas;

didto sa Dapitan ug sa tibuok niyang distrito,

sa Talisay, way maka-patas, way makatumbas

Walay kaindig o karibal ang among lanaw,
among dayib ug sawom halawom nga bung-aw;
sa pagbugsay, ang kalibutan walay bangka nga

sa usa ka gutlo kanamo maka-abot, maka-una.

Sa saktong sayans o alamdag, ilang mga suliran

ug ang kaagi sa atong nasod, among ginatun-an;
among ginasulti, tulo ug upat ka pinulongan,
gihimong magka-sabot, pagsalig ug katarongan.

Batid ug hanas mogunit among mga bukton

sa lapis-bolpen, sarol-bunglay, kutsilyo-daga,
piko-atsa, pusil-pistola, kampilan-espada
kauban sa lalaking kusgan ug lig-on.

Lunhaw ug dahonung Talisay, mabuhi ka!
Sa pagdayig among tingog kanimo nagaharana:

bituong masanagon, bahanding bililhon,

pagtudlong tinuod, konsuylo sa kabatan-on.

Sa mga pakigbisog, ang tawo duna gyoy hulaton,
nga duna pay dalang kagul-anan ug kasub-anan,

imong handurawan ang mahimo niyang dagon,

sa lubnganan, imong ngalan, iyang kahusayan.

KORO:
Maluwas ka, Talisay! Timgas ug makanunayon,

punayng padayon, ikaw magmauswagon.

Ikaw, madaugon, tanang elemento –

dagat, yuta ug hangin: ma-manduan nimo!